کد مطلب:49444 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » قرآن

روش تربيتي اسلام درباره درمان بيماري استهزاء را ذكر كنيد.

قرآن كريم، براي آن كه افراد را از دست زدن به عمل ناشايسته استهزاء باز دارد، برنامه تربيتي ويژه اي دارد و در مقام آموزش و تربيت مؤمنان مي گويد:
(يا ايها الذين آمنوا لايسخر قوم من قوم عسي ان يكونوا خيراً منهم و لا نساء من نساء عسي ان يكن خيراً منهن و لاتلمزوا انفسكم و لاتنابزوا بالالقاب بئس الاسم الفسوق بعد الايمان و من لم يتب فاولئك هم الظالمون)(1)
در اين آيه، خداي متعال، نخست به مؤمنان سفارش مي كند كه مبادا مؤمنان ديگر را مسخره كنند. بعد بر اساس يك تحليل روان شناختي دست روي ريشه رواني و علت اصلي اين كار زشت گذاشته، مي فرمايد: چه بسا كساني را كه بد مي پنداريد و نقص ها و كمبودهايي در آنان سراغ داريد و بدين جهت آنان را مسخره مي كنيد، از خود شما بهتر و نزد خدا عزيز تر از شما باشند.
اين آيه شريفه، نكته اخلاقي بسيار مهمي را گوشزد مي كند كه هم جنبه فردي دارد و هم جنبه اجتماعي، و آن اين است كه هيچ كس حق ندارد ديگري را پست تر از خود بداند كه چنين انديشه اي براي مؤمن و روح ايماني و تربيت اسلامي و الهي وي بسيار زيانبار خواهد بود. مؤمن براي آن كه تكامل روحي داشته باشد، بايد همواره خود را پست تر ببيند و نزد خودش ذليل باشد.
اين كه مي گوييم مؤمن عزيز است و مؤمن را بايد عزيز داشت، بدان معنا است كه بر ديگران لازم است كه عزت مؤمن از حفظ كنند؛ اما هر مؤمني بايد در درون خود و نسبت به خود، احساس كوچكي و پستي كند و در برابر به خداي متعال بايد فروتن باشد و احساس ذلت داشته باشد.
امام سجاد(ع) در يكي از دعاهاي خود عرض مي كند: (بار خدايا! هر عزتي كه در چشم مردم به من مي دهي، به اين بنده ات عنايتي كن تا به موازات آن، ذلت خود را بيش تر احساس كنم و به من توفيق بده كه هر قدر در چشم مردم بزرگ تر و عزيز تر مي شوم، نزد خود، كوچك تر و حقير تر گردم. مبادا عزت و اقتدار ظاهري، مرا به غرور و خود پسندي مبتلا سازد.)(2)
اين يك روش بسيار مؤثري است براي خود سازي كه انسان هيچ گاه، خود را بهتر از ديگران نبيند، پيوسته خود را كوچك، حقير و ناقص ببيند و در پي اصلاح نفس و خود سازي باشد.

پاورقي1: حجرات 11
پاورقي2: دعاي مكارم الاخلاق

---

اخلاق در قرآن, ج3
آيت الله مصباح يزدي